Tarantella Siciliana: de feestelijke danstraditie van Sicilië
De Tarantella
De Tarantella is een traditionele volksdans uit de zuidelijke gebieden van Italië. Met een zeer kenmerkende, energieke klank, meestal gespeeld met een mandoline, gitaar, accordeon en tamboerijn, varieert de tarantella van regio tot regio, maar ze behoudt altijd een levendige en snelle melodie. Nieuwsgierig naar hoe deze dans ooit is ontstaan en hoe het eruit ziet? Lees snel verder in deze blog!
Het ontstaan van de Tarantella
Volgens de legende is de Tarantella een terugkeer naar riten met drankpartijen uit de heidense tijd van het Romeinse rijk. De verering van Dionysus omvatte wilde danssessies als een vorm van aanbidding, die allemaal “ondergronds” gingen toen Rome tot het christendom werd bekeerd.
De eerste historische vermelding gaat terug tot 1374, toen naar verluidt een groep jongeren naar een kerkhof ging om de levendige Sint-Vitus dans uit te voeren. Verontrust en boos door zoveel vrolijkheid, bad de pastoor tot God om de jongeren te straffen door ze een heel jaar lang uitzinnig te laten dansen.
De Tarantella als remedie tegen een spinnenbeet
De Tarantella heeft sindsdien vele incarnaties doorgemaakt en werd een sierlijke, statige baltsdans tussen een paar en een therapeutische remedie voor neurotische vrouwen. Eeuwenlang was echter het primaire doel een remedie tegen spinnenbeten. De bijtslachtoffers, bekend als de tarantolati, moesten uren of zelfs dagen uitzinnig in hun eentje te dansen om het gif eruit te zweten. De Tarantella dook op in gebieden rond Abruzzo, Puglia en Calabrië in de 16e en 17e eeuw als remedie tegen de giftige beet van een lokale wolfspin, de mediterrane zwarte weduwe. Er werd in die tijd ook veel onderzoek gedaan naar de effecten van de Tarantella – zowel de muziek als de dans – op mensen met psychiatrische problemen zoals depressie en hysterie.
De traditie van de Tarantella
Er zijn verschillende versies van de Tarantella in Campanië, Calabrië, Puglia en Sicilië. Hoewel het op soortgelijke dansen in het middellandse zeegebied lijkt, zoals de Furlana van Venetië en de Saltarello van Rome, is de Tarantella de enige dans die wordt beschouwd als iconisch voor de Italiaanse cultuur. Het deuntje van de Tarantella Napoletana is het gemakkelijkst te herkennen, al was het maar vanwege zijn aanwezigheid in The Godfather-films en pastareclames. De dans is genoemd naar Tarente in Apulië (Zuid-Italië) en/of naar de tarantulaspin (Lycosa tarantula). De oudste vorm van de dans wordt pizzica genoemd. De Tarantella werd vroeger hoofdzakelijk door vrouwen gedanst. Een beet van een tarantulaspin was dan vaak een excuus om eens flink los te gaan voor de vrouwen, die gewoonlijk zeer kort werden gehouden.
Tarantella Siciliana
De Siciliaanse tarantella is dé traditionele dans van Sicilië. Deze wordt gedanst in prachtige traditionele kostuums. In de loop van de tijd heeft de Siciliaanse tarantella verschillende veranderingen ondergaan en is hij omgevormd tot een dans voor paren of groepen die bij verschillende feestelijke gelegenheden wordt gedanst.
Er zijn verschillende stijlen van Siciliaanse tarantella die niet alleen typisch zijn voor het grondgebied, maar ook voor een speciale periode van het jaar of evenement, zoals de oogst, carnaval of bruiloften.
De belangrijkste Siciliaanse tarantella’s zijn:
- De dans “u chiovu” vertegenwoordigt een typisch Siciliaanse tarantella die tijdens de oogstperiode wordt uitgevoerd. Na het einde van de werkdag verzamelden de boeren zich op de dansvloer en dansten ze een zware werkdag van zich af.
- De dans genaamd “u nozzu” is een baltsdans. De mannen zingen om hun vrouwen het hof te maken een lied genaamd “u toccu”. Het lied word gezongen door een groep mannen voor mokken bier of glazen wijn. Ondertussen improviseren ze al kaartend deze dans, die kan worden gedefinieerd als een mengeling tussen de wals en de Siciliaanse tarantella.
- De dansen “Fasola della Tubiana” en “Contradanza” worden vooral gekoppeld aan de carnaval.
De gebruikte instrumenten zijn de accordeon en de Siciliaanse tamboerijn die vaak versierd is met mooie lange linten. De Siciliaanse tarantella wordt gekenmerkt door een geleidelijke toename van de intensiteit van het ritme.
In deze video zie je de ‘u chiovu’ variant van de Siciliaanse Tarantella:
Deze gastblog is geschreven door Jan Willem van Il Mandorlo shop, een webshop met typisch Siciliaanse producten.
Wil je deze informatie op Pinterest bewaren? Leuk! Je kunt er deze afbeelding voor gebruiken:
